Mateo 7: Ang Wali sa Bukid

411 matthaeus 7 ang wali sa bukidSa Mateo 5, gipatin-aw ni Jesus nga ang tinuud nga pagkamatarung gikan sa sulud ug usa ka butang sa kasingkasing - dili yano nga pamatasan. Sa kapitulo 6 mabasa naton kung unsa ang giingon ni Jesus bahin sa atong mga diosnon nga buhat. Kinahanglan nga sila matinuuron ug dili gilarawan ingon mga boons aron matahum kita tan-awon. Sa duha ka mga kapitulo, gihisgutan ni Jesus ang duha nga mga problema nga motumaw kung ang gipasabut sa pagkamatarung panguna nga gibase sa panggawi sa gawas. Sa usa ka bahin, dili gusto sa Diyos nga magbag-o ra ang atong panggawi sa gawas ug, sa laing bahin, gitintal niini ang mga tawo nga magpakaaron-ingnon lang nga usa ka pagbag-o sa kasingkasing. Sa kapitulo 7, gipakita kanato ni Jesus ang ikatulong suliran nga motumaw kung ang pamatasan mao ang labing hinungdanon: Ang mga tawo nga managsama ang pagkamatarong sa pamatasan adunay kalagmitan nga mohukom o manaway sa uban.

Ang splinter sa mata sa uban

“Ayaw kamo paghukom, aron kamo dili pagahukman,” miingon si Jesus, “kay pinaagi sa unsa nga paghukom nga kamo magahukom, kamo pagahukman; ug sa taksanan nga inyong sukdon, kini pagatakson kaninyo” (Mat 7,1-2). Nahibaluan sang mga tagpalamati ni Jesus kon ano nga sahi sang paghukom ang ginhambal ni Jesus. Gipunting kini batok sa mahukmanon nga kinaiya sa mga tawo nga misaway na kang Jesus—ang mga salingkapaw nga nagtutok sa panggawas nga panagway (tan-awa sa Juan 7,49 isip pananglitan). Kadtong dali nga mohukom ug mobati nga labaw sa uban gihukman sa Diyos. Ang tanan nakasala ug ang tanan nagkinahanglan sa kaluoy. Apan ang uban nalisdan sa pag-angkon niini, ug sama ka lisod sa pagpakitag kaluoy sa uban. Mao nga gipasidan-an kita ni Jesus nga ang paagi sa atong pagtratar sa uban mahimong moresulta sa pagtratar sa Dios kanato sa samang paagi. Kon mas gibati nato ang atong kaugalingong panginahanglan sa kaluoy, mas menos ang atong paghukom sa uban.

Dayon si Jesus naghatag kanato ug kataw-anan nga gipasobra nga ilustrasyon sa iyang gipasabot: “Apan nganong ginatan-aw mo ang puling sa mata sa imong igsoon, ug wala nimo masabti ang troso nga anaa sa imong kaugalingong mata?” (Mateo 7,3). Sa laing pagkasulti, unsaon man sa usa ka tawo pagreklamo mahitungod sa sala sa usa ka tawo kon ang usa nakahimo og mas dako nga sala? “O unsaon nimo pag-ingon sa imong igsoon, ‘Hunong, kuhaon ko ang puling sa imong mata?’ ug tan-awa, adunay usa ka troso sa imong mata. Salimpapaw, kuhaa una ang troso sa imong mata; unya tan-awa giunsa nimo pagkuha ang puling gikan sa mata sa imong igsoon” (vv. 4-5). Ang mga mamiminaw ni Jesus lagmit nangatawa pag-ayo niining karikatura sa mga salingkapaw.

Usa ka hipokrito nag-angkon nga gitabangan niya ang uban nga maila ang ilang mga sala. Nag-angkon siya nga maalamon ug nag-angkon nga siya usa ka madasigon alang sa balaod. Apan giingon ni Jesus nga ang ingon nga tawo dili kwalipikado nga motabang. Salingkapaw siya, usa ka artista, nagpakaaron-ingnon. Kinahanglan una nga tangtangon niya ang sala gikan sa iyang kinabuhi; kinahanglan mahibal-an niya kung unsa kadako ang iyang kaugalingon nga sala. Giunsa makuha ang bar? Wala kini gipatin-aw ni Jesus dinhi, apan nahibal-an naton gikan sa ubang mga agianan nga ang sala mahimo ra nga makuha pinaagi sa grasya sa Dios. Kadto ra nga nakasinati og kalooy ang tinuud nga makatabang sa uban.

“Dili ninyo ihatag ang butang nga balaan ngadto sa mga iro, ni igasalibay ang inyong mga perlas sa atubangan sa mga baboy” (bersikulo 6). Kini nga hugpong sa mga pulong kasagarang gihubad nga nagpasabut sa pagsangyaw sa ebanghelyo sa maalamon nga paagi. Mahimong tinuod kana, apan ang konteksto dinhi walay kalabotan sa ebanghelyo. Apan, sa dihang atong ibutang kini nga proverbio sa konteksto, mahimong adunay pipila ka kataw-anan sa kahulogan niini: “Salimpapaw, tipigi sa imong kaugalingon ang imong mga perlas sa kaalam. dili siya mapasalamaton kanimo tungod sa imong gisulti ug masuko lamang kanimo.” Kini maoy usa ka kataw-anan nga konklusyon sa kinauyokan nga pahayag ni Jesus: “Ayaw paghukom”.

Maayong mga regalo sa Diyos

Si Jesus nagsulti na mahitungod sa pag-ampo ug sa atong kakulang sa pagtuo (kapitulo 6). Karon siya misulti niini pag-usab: “Pangayo ug kini igahatag kaninyo; pangita ug kamo makakaplag; pagtoktok ug kamo pagaablihan. Kay ang nagapangayo makadawat; ug bisan kinsa nga mangita makakaplag; ug kini pagaablihan sa bisan kinsa nga manuktok” (V 7-9). Gihubit ni Jesus ang kinaiya sa pagsalig o pagsalig sa Diyos. Ngano nga kita makabaton sa ingon nga pagtuo? Kay ang Dios kasaligan.

Nian si Jesus naghimo sing simple nga pagpaanggid: “Sin-o sa inyo ang magahatag sing bato sa iya anak kon mangayo sia sing tinapay? O, kon mangayo siyag isda, ihalad ug bitin? Busa kon kamo nga mga daotan makahimo sa paghatag ug maayong mga gasa ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan sa langit nga mohatag ug maayong mga butang niadtong mangayo kaniya” (vv. 9-11). Kon bisan ang mga makasasala mag-atiman sa ilang mga anak, nan sigurado nga makasalig kita sa Dios nga atimanon kita, Iyang mga anak, kay Siya hingpit. Siya mohatag kanato sa tanan nga atong gikinahanglan. Dili nato kanunay makuha ang atong gusto ug usahay kulang kita sa disiplina. Si Jesus wala maghisgot nianang mga butanga karon - ang iyang punto dinhi mao nga kita makasalig sa Diyos.

Sunod, si Jesus naghisgot bahin sa bulawanong lagda. Ang kahulogan susama sa bersikulo 2. Ang Dios motratar kanato sama sa atong pagtagad sa uban, mao nga Siya misulti kanato, "Bisan unsa ang gusto ninyo nga buhaton sa mga tawo kaninyo, buhata usab ngadto kanila" (bersikulo 12). Sanglit ang Dios naghatag kanato ug maayong mga butang, kita kinahanglan nga mobuhat ug maayo ngadto sa uban. Kung gusto ta nga trataron nga maayo ug madesisyonan ang atong kaso nga pabor kanato, nan kinahanglan kita magmabination sa uban. Kon gusto nato nga adunay motabang kanato kon kita nagkinahanglan og tabang, nan kita kinahanglan nga andam sa pagtabang sa uban kon sila nagkinahanglan og tabang.

Mahitungod sa bulawanong lagda, si Jesus miingon, "Kini mao ang balaod ug ang mga propeta" (bersikulo 12). Kini mao ang lagda sa pangatarungan nga ang Torah mao gayud. Ang tanang daghang sakripisyo kinahanglang magpakita kanato nga nagkinahanglan kitag kaluoy. Ang tanan nga mga balaod sibil kinahanglan magtudlo kanato kung unsaon paggawi nga patas sa atong isigkatawo. Ang bulawanong lagda naghatag kanato ug tin-awng ideya sa dalan sa Diyos sa kinabuhi. Sayon ang pagkutlo, apan lisud ang paglihok. Busa gitapos ni Jesus ang iyang wali pinaagig pipila ka mga pasidaan.

Ang pig-ot nga ganghaan

“Sulod kamo sa sigpit nga ganghaan,” mitambag si Jesus. “Kay halapad ang ganghaan ug halapad ang dalan padulong sa kalaglagan, ug daghan ang nagasulod niini. Unsa ka sigpit ang ganghaan ug unsa ka sigpit ang dalan padulong sa kinabuhi, ug pipila ra ang nakakaplag niini!” (Vv 13-14).

Ang agianan nga dili kaayo pagsukol mosangput sa pagkaguba. Ang pagsunod kay Kristo dili mao ang labi ka popular nga dalan. Ang pag-adto mao ang pagdumili sa imong kaugalingon, paghunahuna sa imong kaugalingon, ug ang pag-andam nga magpadayon sa pagtuo, bisan kung wala’y uban pa ang naghimo niini. Dili kami makaadto sa kadaghanan. Dili usab naton mapaboran ang usa ka malampuson nga minorya tungod kay gamay ra sila. Ang pagkapopular o dili kanunay mao ang sukod sa kamatuoran.

“Mag-andam kamo sa butig nga mga manalagna,” paandam ni Jesus. “...nga mianha kaninyo nga nagsaput sa karnero, apan sa sulod sila mga lobo nga manunukob” (v.15). Ang bakak nga mga magwawali adunay maayong impresyon sa gawas, apan ang ilang mga motibo hakog. Unsaon nato pagkahibalo kon sila sayop?

"Mailhan mo sila pinaagi sa ilang bunga." Mahimong magdugay, apan sa ngadtongadto atong makita kon ang magwawali naningkamot ba sa pagpahimulos niini o kon siya ba tinuod nga nag-alagad sa uban. Ang mga panagway mahimong makalimbong sa makadiyot. Ang mga mamumuhat sa sala naningkamot nga tan-awon sama sa mga anghel sa Dios. Bisan ang mini nga mga propeta maayo tan-awon usahay.

Aduna bay mas paspas nga paagi aron mahibal-an? Oo, adunay - si Jesus motubag niana sa dili madugay. Apan una niyang gipasidan-an ang mini nga mga propeta: “Ang matag kahoy nga dili mamunga ug maayong bunga putlon ug itambog ngadto sa kalayo” (v. 19).

Pagpatindog sa bato

Ang Wali sa Bukid natapos sa usa ka hagit. Human makadungog kang Jesus, ang mga tawo kinahanglang magdesisyon kon gusto ba nila nga magmasinugtanon. “Dili ang tanan nga moingon kanako, Ginoo, Ginoo! makasulod sa gingharian sa langit, kondili kadto nga nagatuman sa kabubut-on sa akong Amahan nga atua sa langit” (v. 21). Gipasabot ni Jesus nga ang tanan kinahanglang motawag kaniya nga Ginoo. Apan dili igo ang mga pulong lamang.

Bisan ang mga milagro nga gihimo sa ngalan ni Jesus dili igo: "Daghan ang moingon kanako nianang adlawa, 'Ginoo, Ginoo, wala ba kami managna sa imong ngalan? Wala ba kami nagpagulag mga daotang espiritu sa imong ngalan? Wala ba kami nakabuhat ug daghang mga milagro sa imong ngalan?

Unya isugid ko kanila: Wala pa ako makaila kaninyo; Pahalayo kamo kanako, kamong mga mamumuhat ug daotan” (b. 22-23). Dinhi gipakita ni Jesus nga iyang hukman ang tanang katawhan. Ang mga tawo motubag kaniya ug kini gihulagway kung adunay umaabot alang kanila uban o wala si Jesus.

Kinsa ang maluwas? Basaha ang sambingay sa maalamon nga magtutukod ug ang buangbuang nga magtutukod: “Busa bisan kinsa nga magapatalinghug niining akong mga pulong, ug magatuman kanila...” Si Jesus mitumbas sa iyang mga pulong sa kabubut-on sa iyang Amahan. Ang tanan kinahanglang mosunod kang Jesus sama sa ilang pagtuman sa Diyos. Ang mga tawo pagahukman sumala sa ilang pamatasan ngadto kang Jesus. Kitang tanan napakyas ug nanginahanglan ug kalooy ug kana nga kalooy makaplagan diha kang Jesus.

Bisan kinsa nga nagtukod diha kang Jesus “sama sa usa ka maalamon nga tawo nga nagtukod sa iyang balay ibabaw sa bato. Busa sa diha nga mibundak ang ulan, ug ang mga tubig mibundak, ug ang mga hangin mihuros ug mihuros batok sa balay, kini wala mapukan; kay kini gitukod ibabaw sa bato” (bersikulo 24–25). Dili na kinahanglan nga maghulat pa sa bagyo aron mahibal-an kung unsa ang moabut niini. Kung magtukod ka sa dili maayo nga yuta, mag-antos ka sa daghang kadaot. Bisan kinsa nga mosulay sa pagpasukad sa ilang espirituhanong kinabuhi sa bisan unsa gawas ni Jesus nagtukod sa balas.

“Ug nahitabo, sa diha nga si Jesus nakahuman niini nga pakigpulong,” nga ang mga tawo nahibulong sa iyang pagpanudlo; kay siya mitudlo kanila uban ang pagbulot-an, ug dili ingon sa ilang mga escriba” (bersikulo 28–29). Si Moises misulti sa ngalan sa Ginoo ug ang mga eskriba misulti sa ngalan ni Moises. Apan si Jesus mao ang Ginoo ug misulti uban sa Iyang kaugalingong awtoridad. Siya miangkon sa pagtudlo sa hingpit nga kamatuoran, nga mahimong maghuhukom sa tanang katawhan, ug ang yawe sa kahangturan.

Si Jesus dili sama sa mga magtutudlo sa balaod. Ang balaod dili komprehensibo ug ang pamatasan nga nag-inusara dili igo. Kinahanglan naton ang mga pulong ni Jesus ug gitakda niya ang mga kinahanglanon nga wala’y bisan kinsa nga makakab-ot nga sila ra. Kinahanglan naton ang kalooy, kauban ni Jesus makasalig kita nga madawat naton kini. Ang atong kinabuhing dayon nagsalig sa kung unsa ang among pagtubag kang Jesus.

ni Michael Morrison


pdfMateo 7: Ang Wali sa Bukid