audio
Magpadayon nga kalma
Pipila ka tuig ang milabay didto ko sa Harare, Zimbabwe aron maghatag ug mga pakigpulong sa simbahan. Human sa pagsusi sa akong hotel, naglakaw-lakaw ako sa hapon sa busy nga mga dalan sa kaulohan. Usa sa mga bilding sa sentro sa siyudad nakadani sa akong mata tungod sa estilo sa arkitektura niini. Nagkuha ko og mga litrato sa dihang kalit kong nakadungog nga adunay misinggit, "Hoy! Hoy! Hoy ikaw diha!” Paglingi nako, mitan-aw kog diretso sa masuk-anong mga mata sa usa ka sundalo. Siya armado ug pusil ug gitionan ko niya sa kasuko. Gisugdan dayon niya ang pagtuktok sa akong dughan gamit ang buslot sa iyang riple ug gisinggitan ako, "Kini usa ka lugar sa seguridad - bawal ang pagkuha og litrato dinhi!" Nakurat ako pag-ayo. Usa ka security area sa tunga sa siyudad? Sa unsang paagi mahitabo kana? Ang mga tawo mihunong ug mitutok kanamo. Tense ang sitwasyon, pero sa katingad-an, wala ko mahadlok. Kalmado ko nga miingon, "Pasayloa ko. Wala ko kabalo nga naay security area diri. Dili na ko magpakuha ug mga letrato.” Nagpadayon ang agresibong singgit sa sundalo, apan sa nagkakusog nga singgit niya, gipaubos nako ang akong tingog. Nangayo kog pasaylo. Unya usa ka katingalahang butang ang nahitabo. Siya usab, anam-anam nga gipaubos ang iyang volume (ug ang iyang pusil!), giusab ang iyang tono sa tingog, ug naminaw kanako imbes nga atakehon ako. Paglabay sa pipila ka mga panahon kami adunay usa ka makalingaw nga chat nga sa katapusan natapos uban kaniya nga nagtultol kanako ngadto sa lokal nga tindahan sa libro!
Sa akong pagbiya ug pagbalik sa akong hotel, usa ka ilado nga panultihon ang kanunay nga misantop sa akong hunahuna: “Ang malumong tubag makapahupay sa kasuko” (Proverbio 1 Cor.5,1). Pinaagi niining talagsaong hitabo, akong nasaksihan ang talagsaong epekto sa maalamong mga pulong ni Solomon. Nakahinumdom sab ko nga nag-ampo nianang buntaga nga akong ipaambit kaninyo unya.
Sa atong kultura dili naandan ang paghatag og malumo nga tubag - hinoon ang kaatbang. Giduso kita nga "ipagawas ang atong gibati" ug "isulti ang atong gibati". Ang tudling sa Bibliya sa Proverbio 15,1 morag nagdasig kanato sa pag-antos sa tanan. Apan bisan kinsa nga buang makasinggit o makainsulto. Nagkinahanglan kini og dugang nga kinaiya aron mahimamat ang usa ka masuk-anon nga tawo nga adunay kalmado ug kalumo. Mahitungod kini sa pagka-Kristo sa atong adlaw-adlaw nga kinabuhi (1. Johannes 4,17). Dili ba kana sayon isulti kaysa buhaton? Nakakat-on ko (ug nagkat-on pa!) pipila ka bililhong mga leksyon sa dihang makig-atubang sa usa ka masuk-anon nga tawo ug mogamit og malumo nga tubag.
Bayari ang uban sa parehas nga sensilyo
Dili ba kung makiglalis ka sa us aka tawo, ang uban mosulay sa pagsukol? Kung ang mga kaatbang naghimo sa pagputol nga mga gisulti, gusto namon nga guntingon siya. Kung nagsugod siya pagsinggit o pagsinggit, mas kusog kami nga nagasinggit kung mahimo. Ang tanan gusto nga adunay ang katapusan nga pulong, yuta sa katapusan nga naigo o deal sa usa ka katapusan nga paghampak. Apan kung atong putlon ang atong pusil ug dili paningkamutan nga mapamatud-an nga ang usa sayup ug dili agresibo, dayon ang uban kanunay nga kalma. Daghang mga panagsumpaki nga mahimo’g labi nga mainitan o mahurot sa klase nga tubag nga among gihatag.
Sayup nga lugar sa kasuko
Nahibal-an usab nako nga kung ang usa ka tawo ingon adunay nasamok kanato, ang mga butang dili kanunay ingon sa gihunahuna naton. Ang buang nga drayber nga nagbabag sa imong agianan karon wala makamata karong buntag nga adunay katuyoan nga palayason ka sa dalan! Wala man ka niya kaila, apan kaila siya sa iyang asawa ug nasuko kaniya. Nahinabo ka ra sa iyang pamaagi! Ang kakusog sa kini nga kasuko kanunay nga dili katimbangan sa kahinungdanon sa hitabo nga hinungdan sa pagguba niini. Ang sentido kumon gipulihan sa kasuko, kasagmuyo, kahigawad, ug pagkasuko sa mga tawong dili maayo. Mao nga kinahanglan na naton atubangon ang usa ka agresibo nga drayber sa trapiko, usa ka bastos nga kostumer sa linya sa pag-checkout o usa ka singgit nga agalon. Dili ka kung kinsa ang imong gikasuk-an, busa ayaw personal nga ibutang ang ilang kasuko!
Ingon sa gihunahuna sa tawo sa iyang kinasulorang pagkatawo, mao man usab siya
Kon kita motubag sa usa ka masuk-anon nga tawo uban sa malumo nga tubag, ang atong mga kasingkasing kinahanglan una nga husto. Sa madugay o sa madali ang atong mga hunahuna kasagarang makita sa atong mga pulong ug pamatasan. Ang basahon sa Mga Proverbio nagtudlo kanato nga "ang kasingkasing sa usa ka manggialamon nga tawo mailhan pinaagi sa maalamon nga sinultihan" (Proverbio 1)6,23). Sama sa usa ka balde nga nagkuhag tubig gikan sa atabay, ang dila mokuha sa anaa sa kasingkasing ug mobubo niini. Kung ang tinubdan limpyo, mao usab ang gisulti sa dila. Kon kini mahugaw, ang dila mosulti usab ug mahugaw nga mga butang. Kon ang atong mga hunahuna mahugawan sa mapait ug masuk-anon nga mga hunahuna, ang atong makaluhod nga reaksiyon sa usa ka masuk-anon nga tawo mahimong mapintas, abusado, ug mabalos. Hinumdomi ang panultihon: “Ang malumong tubag makapahupay sa kasuko; apan ang mahait nga pulong makapasuko” (Proverbio 1 Cor5,1). I-internalize kini. Si Solomon miingon: “Ibutang kini kanunay sa imong atubangan ug ampingi sila sa imong kasingkasing. Kay bisan kinsa nga makakaplag niini sila magahatag ug kinabuhi ug maayo alang sa iyang tibuok nga lawas.” (Proverbio 4,21-22 NGÜ).
Sa matag higayon nga kita makasugat og usa ka tawo nga masuko, kita adunay usa ka pagpili kon unsa ang atong reaksyon ngadto kanila. Bisan pa, dili kita makasulay sa pagbuhat niini sa atong kaugalingon ug molihok sumala niana. Kini nagdala kanako sa akong pag-ampo nga gipahibalo sa ibabaw: “Amahan, ibutang ang imong mga hunahuna sa akong hunahuna. Ibutang ang imong mga pulong sa akong dila aron ang imong mga pulong mahimong akong mga pulong. Sa imong grasya tabangi ako nga mahisama kang Jesus sa uban karon.” Ang mga tawo nga masuk-anon makita sa atong kinabuhi sa dihang wala nato sila damha. Pag-andam.
ni Gordon Green
